Titel: Financial Awareness Laboratory
2014



fotografie: Wiesje Peels

Project in opdracht van Nationale Nederlanden/Het Nieuwe Instituut/Twynstra Gudde Geen Kunst met financiële steun van Stichting Doen.

AMSTERDAM - Gebrek aan financieel bewustzijn is een maatschappelijk probleem. Welke rol kan een verzekeringsmaatschappij spelen? vroeg Nationale Nederlanden zich af. Sjaak Langenberg & Rosé de Beer ontwikkelden voor NN een aantal voorstellen waarin zij het begrip financieel bewustzijn tastbaar maken. Die voorstellen beslaan een breed spectrum van concreet en praktisch, filosofisch of absurd, tot onorthodox en futuristisch. Ze werden gebundeld in het concept voor een Financial Awareness Laboratory en de Rethinking Insurance Day. De voorstellen werden ontwikkeld binnen het publiek onderzoek SocialDesignForWickedProblems waarin de meerwaarde van een artistieke benadering van 'taaie problemen' centraal stond. NN had 'financial awareness' als onderwerp ingebracht.

Lijdt de financiële dienstensector aan financieel autisme? vroegen Langenberg & De Beer zich af. Hoe kunnen de financieel dienstverlener en de financieel bewusteloze klant elkaar vinden als de focus op geld en financiële kennis blijft liggen in plaats van de drijfveren en de levensbehoeften van mensen? Kun je je niet beter verzekeren van goede vrienden en fijne buren dan van een goed pensioen? Moet NN relatietherapeuten in dienst nemen in plaats van verzekeringsadviseurs als relatieproblemen een belangrijke oorzaak zijn voor financiële sores? Neem je een andere beslissing over je financiële toekomst als een grimeur je 40 jaar ouder schminkt vlak voor het gesprek met een adviseur? Zouden algemene voorwaarden en financiële bijsluiters beter worden gelezen als ze in stripvorm worden uitgebracht? Kun je het solidariteitsprincipe dat aan de basis van verzekeringen ligt reanimeren door een verzekering als goed doel te afficheren? Wie of wat zou je willen verzekeren waar nog geen verzekering voor bestaat? En wat zou je zelf kunnen doen om je hiervan te verzekeren? De vragen die Langenberg en de Beer stelden tornen aan zekerheden en leggen eigen verantwoordelijkheden bloot.

Het bespreekbaar maken van de levensstandaard en het uitgavenpatroon is een heikel onderwerp, ondervonden Langenberg & de Beer. Kun je de automatische weerstand van de hersenen tegen nieuw gedrag 'om de tuin leiden' zodat mensen ongemerkt financieel verstandiger keuzes maken? De kans dat je een grote prijs wint in de Staatsloterij is uiterst klein. Toch verkoopt de Staatsloterij maandelijks 3 miljoen staatsloten. Stel dat je verzekeringspremie voor je pensioen of arbeidsongeschiktheid zou bestaan uit loten… Langenberg en de Beer introduceerden de ZZP loterij.

Verzekeraars vragen ons na te denken over ons pensioen, maar hoe visionair zijn verzekeraars? Langenberg & de Beer daagden NN uit futuristisch te denken. De toekomst is impopulair als het om financiële beslissingen gaat, terwijl fantasy en science fiction geliefde genres zijn. Nieuwe tech gadgets zijn enorm populair. Wat betekent het voor ons financieel bewustzijn als we versmelten met computers? Stel dat we financieel bewust zouden kunnen worden door een lichamelijke reactie. Stel dat je kippenvel zou krijgen bij overconsumptie of dat je huid letterlijk rood zou uitslaan als je het rood staat op je rekening… Een onverwachte stakeholder kwam in beeld: Next Nature zou zich met High Tech Financial Awareness kunnen bezig houden.